خدمات حسابرسی

حسابرسی داخلی و حسابرسی قانونی چیست؟ 

یک حسابرس وظیفه دارد که تمام اسناد مالی و حسابداری شرکت را مورد بررسی قرار دهد. او در جریان این بررسی‌ها چند نکته مهم را مد نظر قرار می‌دهد: 

• میزان تطابق اسناد حسابداری با اصول حسابداری
• میزان تطابق اسناد حسابداری با مفاد قانون
• صحت و سقم گزارش‌ها و صورت‌های مالی شرکت

 در جریان این بررسی‌ها، حسابرسی شرکت‌ها با ارائه گزارش به مدیران آن‌ها ادامه پیدا می‌کند. در خلال این گزارش نتایج بررسی‌های اسناد مالی و حسابداری به صورت مستدل ذکر می‌شود. 
خدمات حسابرسی در شرکت‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند که عبارت‌اند از:‌

1. حسابرسی داخلی 

بسیاری از شرکت‌ها دارای یک واحد حسابرسی درون سازمانی هستند. حسابرسان فعال در این واحد در استخدام شرکت هستند و به همین دلیل کارمند مجموعه به شمار می‌آیند. اما یک مسئله با وسواس تمام باید در خصوص این واحد رعایت شود؛ استقلال واحد خدمات حسابرسی داخلی شرکت‌ها از سایر زیرمجموعه‌ها باید به طور کامل حفظ شود. این مسئله که از آن تحت عنوان استقلال سازمانی یاد می‌شود، در تضمین سلامت کاری انواع خدمات حسابرسان داخلی اهمیت بسیار زیادی دارد. این واحد نتایج بررسی‌های خود را در قالب گزارش‌های مستند در اختیار مدیران شرکت قرار می‌دهد. همچنین در صورت نیاز مدیران می‌توانند از مشاوره حسابرسی داخلی نیز بهره‌مند شوند. 

2. حسابرسی قانونی

وقتی صحبت از خدمات حسابرسی قانونی به میان می‌آید، یعنی در بررسی اسناد مالی و حسابداری توسط واحد حسابرسی داخلی شرکت‌ها، تخلفات جدی مشاهده شده است. این تخلفات که در اغلب مواقع به صورت اختلافات مالی بروز پیدا می‌کنند، مدیران شرکت‌ها را وادار می‌کند تا به گزارش‌های حسابرسان داخلی اکتفا نکنند. در این شرایط باید به سراغ خدمات حسابرسی یا مشاوره حسابرسی نیروهای متخصص در خارج از شرکت بروند که از آن تحت عنوان حسابرسی قانونی یا مستقل یاد می‌شود. معمولاً حسابرسی قانونی در نقش یک داور برای قضاوت در خصوص نتایج به‌دست‌آمده توسط بخش حسابرسی داخلی وارد عمل می‌شود. برخی از مهم‌ترین مشکلاتی که نیاز به استفاده از خدمات حسابرسی قانونی را ضروری می‌کند، عبارت‌اند از:

• وقوع تقلب‌های تجاری به صورت سیستماتیک توسط کارکنان شرکت‌ها
• تحمیل خسارت‌های اقتصادی و تجاری سنگین به شرکت‌ها
• ایجاد اختلاف بین سهام‌داران یا شرکای یک شرکت

چرا به مشاوره خدمات حسابرسی داخلی نیاز داریم؟

 بدیهی است که بدون داشتن حسن ظن نسبت به کارمندان نمی‌توان مدیریت موفقی در یک شرکت داشت؛ اما این گزاره هیچ‌گونه تناقضی با نظارت بر فعالیت‌های آن‌ها ندارد. مدیران شرکت‌ها با حسابرسی از بخش‌های مختلف زیرمجموعه خود در واقع به آن‌ها کمک می‌کنند که در مسیر پیشبرد اهداف شرکت‌ها گام بردارند. مشاوره حسابرسی از این جهت برای کسب‌وکارها ضروری است، که مدیران شرکت را در جهت ایجاد وحدت رویه در میان واحدهای مختلف شرکت یاری می‌رسانند. مشاوره حسابرسی قبل از ارائه خدمات حسابرسی، نقشه راهی را ترسیم می‌کنند که مدیران شرکت‌ها به کمک آن‌ها زمینه بروز هرگونه فساد و تبعیض را زیرمجموعه خود برای طولانی‌مدت از بین ببرند. 

تفاوت حسابرسی داخلی و حسابرسی خارجی چیست؟

در کنار پاسخ به این سؤال که انواع خدمات حسابرسی چیست، سؤال دیگری ذهن افراد را به خود مشغول می‌کند؛ چه تفاوتی بین خدمات حسابرسی داخلی و خارجی وجود دارد؟ پاسخ به این سؤال از چند جنبه قابل بررسی است که عبارت‌اند از:

1. حسابرسان داخلی به‌نوعی کارمندان یک شرکت به شمار می‌روند؛ اما حسابرسان خارجی دارای هویت کاملاً مستقلی هستند و معمولاً به‌عنوان نماینده شرکت خدمات حسابرسی فعالیت می‌کنند.
2. در حسابرسی داخلی اسناد مالی و غیرمالی بررسی می‌شوند تا میزان دستیابی شرکت به اهداف استراتژیک معین شود؛ اما در حسابرسی خارجی هدف از بررسی اسناد، مطابقت دادن آن‌ها با قوانین و همچنین ارزیابی سلامت عملکرد بخش‌های مختلف یک شرکت است.
3. نتایج کار حسابرسی داخلی معمولاً در اختیار مدیران شرکت‌ها قرار می‌گیرد؛ اما خدمات حسابرسی خارجی در وهله اول برای ایجاد اعتماد، گزارش‌های خود را در اختیار سهام‌داران و ذی‌نفعان شرکت قرار می‌دهد. به همین دلیل می‌توان گفت که حسابرسی داخلی جنبه خصوصی و حسابرسی خارجی جنبه عمومی دارد.
4. معمولاً حسابرسان داخلی مکلف می‌شوند که مواردی را طبق دستور مدیران شرکت‌ها مورد بررسی قرار دهند؛ اما کار حسابرسان خارجی به‌محض ارائه گزارش به پایان می‌رسد.
5. حسابرسی داخلی کاملاً یک فرآیند اختیاری است؛ اما خدمات حسابرسی خارجی بسته به نیاز سهام‌داران یا ذی‌نفعان ممکن است جنبه قانونی و الزام‌آور پیدا کند.

حسابرسی داخلی و وظایف آن

خدمات حسابرسی داخلی نقش بسیاری مؤثری در میزان دستیابی شرکت‌ها به اهداف خود در بلندمدت دارد. در همین راستا برخی از مهم‌ترین وظایف حسابرسی داخلی را می‌توان به صورت زیر برشمرد: 

• آشنایی دقیق با مسئولیت‌ها و فرآیندهای کاری هر یک از واحدهای شرکت
• بررسی موشکافانه اسناد و صورت‌های مالی بخش‌های مختلف شرکت
• کنترل ورودی‌ها و خروجی‌های اقلام مختلف به انبار شرکت
• بررسی صحت و سقم حقوق و دستمزد پرداختی به کارکنان و ارائه مشاوره حسابرسی در راستای اصلاح آن‌ها

طبیعی است که بسته به ابعاد و اندازه شرکت‌ها، گزارش‌های مرتبط با خدمات حسابرسی، بسیار مفصل از آب در می‌آیند. از طرفی مدیران شرکت‌ها آن‌قدر زمان در اختیار ندارند که بتوانند ریز این گزارش‌ها را مطالعه کنند. در این‌گونه موارد مسئله مشاوره حسابرسی اهمیت زیادی پیدا می‌کند. در واقع حسابرسان داخلی نتایج گزارش‌ها را به صورت آماری در قالب چک‌لیست در اختیار مدیران قرار می‌دهند و در کنار آن توضیحات کارشناسی خود را نیز در خصوص بررسی نتایج اسناد ضمیمه گزارش می‌کنند. به‌ این‌ترتیب مدیران با صرف زمان کمتری می‌توانند نتایج حاصل از حسابرسی را مورد بررسی قرار دهند. 

ویژگی‌های حسابرسی داخلی

خدمات حسابرسی داخلی زمانی می‌تواند مؤثر و مفید واقع شود که نیروهای فعال در این بخش از ویژگی‌های مهمی برخوردار باشند. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های حسابرسی داخلی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 

• مهم‌ترین ویژگی حسابرس داخلی برخورداری از روحیه مستقل است. او تحت هیچ شرایطی نباید زیر نفوذ افراد حاضر در یک سازمان قرار بگیرد.
• در ارائه گزارش باید از مهارت کافی برخوردار باشد تا بتواند نتایج را به‌دقت در اختیار مدیران شرکت قرار دهد.
• باید اختیار کافی در شرکت برای دستیابی به تمام اسناد مالی را داشته باشد.
• مدیران شرکت‌ها باید تمام بخش‌های زیرمجموعه خود را مکلف به همکاری با حسابرسان داخلی کنند.
• دانش به‌روز حسابرس داخلی می‌تواند در ارائه خدمات حسابرسی با بالاترین کیفیت اثرگذار باشد.

ارائه انواع خدمات حسابرسی

 
در مالی چی می‌توانید از انواع خدمات حسابرسی به طور کامل برخوردار شوید. در همین راستا انواع خدمات حسابرسان از نظر اجرایی به صورت زیر دسته‌بندی می‌شود:

حسابرسی انطباقی 

خدمات حسابرسی انطباقی بیشتر ناظر به سیاست‌های کلان حاکم بر یک سازمان است. در واقع مشاوره حسابرسی در زمینه میزان سازگاری سیاست‌های یک شرکت با استانداردهای داخلی و خارجی فعالیت می‌کند. این نوع حسابرسی بیشتر در سازمان‌های بزرگ اجرا می‌شود. 

حسابرسی محیطی

این نوع حسابرسی نیز بیشتر ناظر بر شرکت‌های بزرگ و کارخانه‌ها است. در واقع در حسابرسی محیطی، اثرات شرکت روی محیط زیست مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و در صورت وجود مشکلات، راهکارهای لازم برای مرتفع کردن آن‌ها معرفی می‌شود.

حسابرسی فناوری اطلاعات

 در خدمات حسابرسی فناوری اطلاعات، هدف این است تا سیستم‌های کامپیوتری سازمان که در تولید و انتقال داده‌ها فعالیت می‌کند، از نظر میزان دقت و امنیت مورد بررسی قرار بگیرد. در این بررسی‌ها ضمن شناسایی هرگونه عامل مزاحم در اداره سیستم‌های اطلاعات شرکت، باید نسبت به برطرف‌کردن مشکلات نیز اقدام شود. 

حسابرسی عملیاتی 

در حسابرسی عملیاتی فرآیندها، رویه‌ها و نتایج دستاوردهای یک شرکت به طور کامل مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

حسابرسی عملکرد

در محیط‌های کاری رقابتی مدیران شرکت‌ها برای استفاده صحیح از ابزارهای مدیریتی خود باید بتوانند نیروهای خود را از نظر عملکرد با هم مقایسه کنند. حسابرسی عملکرد ناظر بر این مفهوم است و مدیران شرکت می‌توانند با استفاده از نتایج آن به هدایت کارمندان در مسیر دل‌خواه اقدام کنند. 

اهداف خدمات حسابرسی در یک سازمان چیست؟

خدمات حسابرسی در یک سازمان به دلایل مختلفی ضرورت دارد. برخی از مهم‌ترین اهداف حسابرسی داخلی و خارجی در شرکت‌ها و سازمان‌ها را می‌توان به صورت زیر خلاصه نمود:

• جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده مالی احتمالی در سازمان
• پیشگیری از هرگونه تقلب یا اشتباه در جریان پیشبرد امور سازمان
• شناسایی راه‌های اتلاف منابع در سازمان‌ها و جلوگیری از تکرار آن‌ها
• بررسی صحت و سقم اعتبار مانده حساب‌های شرکت
• بررسی صحت محاسبات صورت گرفته در جریان حسابداری
• ارزیابی روش‌های مورد استفاده در حسابداری

مراحل انجام خدمات حسابرسی داخلی

 خدمات حسابداری داخلی در قالب چهار مرحله ارائه می‌شود که عبارت‌اند از:

برنامه‌ریزی

در قدم اولی لازم است تا مدیران شرکت‌ها به طور دقیق انتظارات خود را از کارشناسان حسابرسی داخلی به آن‌ها بیان کنند. در ادامه کارشناسان باید در راستای تحقق انتظارات مدیران برنامه اجرایی خود را تدوین کنند و پیشنهاد‌های مشاوره حسابرسی خود را نیز در کنار این موارد در اختیار مدیران شرکت قرار دهند. به‌این‌ترتیب با تأیید مدیران باید کار حسابرسی داخلی آغاز شود.

کار میدانی

در جریان کار میدانی که در خدمات حسابرسی باید انجام شود، تنها گزارش‌های مالی و غیرمالی باید مورد رسیدگی قرار بگیرد که توسط مدیران سازمان‌ها مورد تأیید قرار گرفته باشد. کارشناسان حسابرسی دقیقاً بر مبنای برنامه‌ریزی صورت گرفته، وارد عمل می‌شوند و تمام بخش‌های مورد نظر را به ترتیب مورد ارزیابی قرار می‌دهند.

ارائه گزارش

در نتایج کار میدانی هر یک از ریسک‌های که یک شرکت را تهدید می‌کند، بر مبنای میزان اهمیت دسته‌بندی می‌شود. در نهایت باید نتایج بررسی‌ها در قالب گزارش به دست مدیران شرکت‌ها برسد. نکته مهم در خصوص ارائه گزارش‌ها این است که معمولاً گزارش‌های خام و بدون تحلیل کارشناسی دردی را درمان نمی‌کنند. در این راستا هنر کارشناس حسابرسی آن است که گزارش‌ها را به صورت دقیق، جامع و در عین حال با رعایت اختصار به همراه تحلیل‌های مناسب در اختیار مدیران شرکت‌ها قرار دهد.

پیگیری

مدیران شرکت‌ها پس از مطالعه گزارش‌های حسابرسی در صورت صلاحدید، از خدمات مشاوره حسابرسی کارشناسان نیز استفاده می‌کند. در ادامه وظایفی را برای نیروهای حسابرسی در نظر می‌گیرد که کارشناسان باید طبق آن‌ها به پیگیری موضوعات بپردازند. 
خدمات حسابرسی مالی چی به شکل‌های مختلفی در اختیار شرکت‌ها و سازمان‌های فعال در کشور قرار می‌گیرند. مشاوره خدمات مالی آنلاین در قالب اپلیکیشن مالی چی و همچنین مشاوره حسابرسی از طریق شماره تماس 1408 به‌عنوان مهم‌ترین ابزارهای پیش‌روی کسب‌وکارها برای ارتباط با کارشناسان مالی چی است. همچنین در صورت نیاز به استفاده از خدمات حسابرسی خارجی می‌توانید درخواست خود را در اپلیکیشن مالی چی ثبت کنید تا در اسرع وقت کارشناسان مورد نظر به شرکت شما اعزام شوند. با مالی‌چی برای همیشه از پیچیدگی‌های مالی در کسب‌وکارها خلاص شوید.