در یک سازمان یا شرکت، برای تهیه و تنظیم گزارش‌های مالی مختلف، باید زمانی را برای شروع و پایان در نظر گرفت. به عبارت بهتر، باید کار محاسبه صورت حساب‌های مالی در قالب دوره‌های زمانی مشخصی انجام شود. در غیر این صورت عملا نظم و ترتیب مشخصی در صورت‌های مالی شکل نمی‌گیرد و این مسئله موجب می‌شود که در عمل مدیران شرکت‌ها نتوانند از اطلاعات موجود، برای ارزیابی عملکرد مجموعه تحت نظر خود و تصمیم‌گیری در رابطه با آینده اقدامات لازم را انجام دهند. در همین راستا مفهومی به نام سال مالی یا دوره مالی تعریف شده است که در ادامه به تشریح جوانب این موضوع مهم می‌پردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.
دوره مالی یا سال مالی چیست؟
همان‌طور که در مقدمه اشاره کردیم، درک مفهوم دوره مالی یا سال مالی، از پیچیدگی خاصی برخوردار نیست. در یک شرکت، زمان معینی برای تهیه و تنظیم صورت‌های مالی در هر دوره در نظر گرفته می‌شود. این زمان معمولا یک تاریخ شروع معین و یک تاریخ پایان مشخص دارد. حد فاصل بین این دو تاریخ را سال مالی می‌گویند و گزارش‌های مالی در این بازه زمانی را در پایان دوره تهیه و در اختیار مدیریت سازمان قرار می‌دهند.
جهت کسب مشاوره مالی و دریافت راهنمایی‌های لازم در خصوص مسائل مالیاتی، با مشاوران مالی‌چی در ارتباط باشید.
نقش سال یا دوره مالی در سیستم شرکت‌ها
اهمیت بستن سال مالی در یک شرکت یا سازمان از چند جنبه مهم قابل بررسی است؛ که عبارتاند از:
1. تسلیم اظهارنامه مالیاتی
معمولا سال مالی در هر شرکت از 12 ماه تشکیل می‌شود و شرکت‌ها، سال‌های مالی خود را بر بنای زمان تسلیم اظهارنامه‌های مالیاتی تنظیم می‌کنند. در قالب تنظیم اظهارنامه مالیاتی، یک شرکت باید تمام هزینه‌ها، درآمدها و دارایی‌های خود را در طول یک دوره مالی اخیر، به همراه اسناد و مدارک آن‌ها به سازمان امور مالیاتی ارائه کند. در قالب این محاسبات، مجموع سود و زیان شرکت‌ها، در طول یک سال مشخص می‌شود. سازمان امور مالیاتی نیز با بررسی صحت و سقم اطلاعات درج شده در اظهارنامه مالیاتی، مبلغ مالیات شرکت‌ها را تعیین می‌کند.
2. شناخت عملکرد شرکت در طول یک سال
با استفاده از گزارش‌هایی که در طول یک دوره مالی در یک شرکت یا سازمان تهیه و تنظیم می‌شود، مدیران شرکت‌ها می‌توانند در جریان اتفاقاتی که در طول یک سال در زیرمجموعه‌شان رخ داده است، قرار بگیرند. داده‌ها و اطلاعات مالی، مهم‌ترین معیار و سنجش برای ارزیابی وضعیت شرکت‌ها است، که در اختیار مدیران آن‌ها قرار می‌گیرد. بدون این گزارش‌های مالی در پایان هر سال مالی، عملا نمی‌توان تشخیص داد که شرکت در چه موقعیتی قرار دارد و در مقایسه با گذشته چه تغییراتی را تجربه نموده است.
3. برنامه‌ریزی برای آینده
مدیران یک سازمان یا شرکت مسئول مستقیم برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری برای آینده شرکت هستند. این افراد برای آنکه بتوانند برنامه‌ریزی مناسبی برای مجموعه تحت امر خود داشته باشند، باید داده‌های مالی جامع و کاملی در اختیار داشته باشند. بنابراین بدون در اختیار داشتن گزارش‌های مالی در پایان در هر دوره مالی یک پایه اساسی برنامه‌ریزی شرکت‌ها لنگ می‌ماند.
مشاوره مالیاتی مالی‌چی، راهنمای شما جهت پیگیری مشکلات مالیاتی و رسیدگی به آن‌ها
نحوه تعیین آغاز و پایان سال مالی
محدودیت خاصی از نظر قانونی برای تعیین آغاز و پایان سال مالی وجود ندارد. در همین راستا شرکت‌ها می‌توانند با توجه به اساسنامه خود و چارچوب‌هایی که در مصوبات هیئت مدیره‌شان در نظر می‌گیرند، محدوده زمانی یک دوره مالی را مشخص کنند.
در حالت کلی دو حالت برای آغاز سال مالی و پایان آن در شرکت‌ها و سازمان‌ها در نظر گرفته می‌شود که عبارتاند از:
- آغاز فروردین تا پایان اسفند ماه
- تیر یا شهریور ماه هر سال تا تیر یا شهریور ماه سال بعد
اینکه یک شرکت چه زمانی را برای بستن سال‌های مالی خود در نظر می‌گیرد، چندان اهمیت ندارد. یک شرکت باید توجه داشته باشد که دوره مالی خود را در زمان ترافیک کاری تعیین نکند تا در اجرای امور مشکلاتی متعددی به وجود نیاید. برخی از شرکت‌ها نیز هستند که به دلیل مراودات خارجی خود سال‌های مالی خود را بر مبنای سال میلادی تنظیم می‌کنند.
بیشتر بخوانید : روش‌های کاهش مالیات
گزارش‌های میان دوره‌ای چیست؟
یک دوره مالی در شرکت‌ها به چند زیرمجموعه تقسیم می‌شود. هدف از این کار این است که در طول یک سال مالی نیز گردش‌های مالی که در یک شرکت به وقوع می‌پیوندد، به‌طور کامل در نظر گرفته شود. به این ترتیب امکان اصلاح یا تغییر روندها، در طول یک سال مالی نیز برای شرکت‌ها فراهم می‌شود و به راحتی می‌توانند، بسیاری از مشکلات خود را مدیریت کنند.
در همین راستا یک دوره مالی به چهار بازه سه ماهه تقسیم می‌شود که در قالب آن‌ها گزارش‌های میان دوره‌ای مالی، از سود و زیان شرکت‌ها ارائه می‌گردد. شرکت‌هایی که در سازمان بورس حضور دارند، موظف هستند که این گزارش‌های مالی را از طریق سامانه کدال در اختیار عموم فعالان بازار قرار دهند.
شیوه بستن سال مالی
مفهوم بستن سال مالی مشخص است؛ در پایان هر دوره مالی باید همه حساب‌های شرکت به صفر تبدیل شود. منظور این است که کلیه هزینه‌ها و درآمدها با استفاده از اسناد و صورت حساب‌های موجود در قالب بدهکاری و بستانکاری تنظیم شوند. برای بستن سال مالی باید چند مرحله را پشت سر بگذارید که عبارتاند از:
1. ثبت و بررسی تمام اسناد مالی
شرکت‌ها موظف‌اند، در طول دوره مالی، برای کوچک‌ترین هزینه‌هایی که در شرکت صورت می‌گیرد، فاکتور تهیه کنند و این فاکتورها را نیز به دقت ثبت و ضبط نمایند. در پایان دوره نیز با دقت تمام فاکتورها و صورت حساب‌ها را بررسی و تمام موارد را در تنظیم گزارش مالی قید کنند.
2. دارایی‌ها و کالاهای غیرنقدی را رصد کنید
برخی از شرکت‌ها در جریان تهیه و تنظیم گزارش‌های مالی در پایان دوره مالی بیشتر تمرکز خود را روی اسناد و فاکتورها می‌گذارند. در حالی که موجودی انبارها و سایر دارایی‌های غیرنقدی شرکت‌ها نیز به همان اندازه اهمیت دارند. به عبارت دیگر تهیه گزارش‌های مالی بدون در نظر گرفتن دارایی‌های غیرنقدی هیچ فایده‌ای ندارد.
3. حساب‌های درآمد و هزینه‌های را به‌روز‌رسانی کنید
حساب‌های درآمد و فروش در پایان سال مالی، به حساب‌های بدهکار، و حساب‌های سود و زیان، به حساب بستانکار منتقل می‌شوند. در ادامه باید هزینه‌های جاری نیز محاسبه شوند و به حساب بستانکار انتقال داده شوند. در نهایت می‌توان حساب‌های مالی را صفر نمود و به این ترتیب بستن سال مالی به پایان می‌رسد.
نکات مهم در ارتباط با سال یا دوره مالی
چند نکته مهم در خصوص مفهوم دوره مالی وجود دارد که عبارتاند از:
- قانون کلی، شرکت‌های سهامی عام را موظف کرده است که در بازه‌های زمانی سه ماهه گزارش‌های میان دوره‌ای مالی منتشر کنند.
- شرکت‌ها دوره مالی خود را در زمانی تعیین می‌کنند که بستن سال مالی با زمان پیک کاری آن‌ها هم‌زمان نباشد.
- پرونده‌های مالیاتی بر مبنای گزارش‌های مالی در یک سال ارائه می‌شوند.
- تهیه و تدوین گزارش‌های مالی، در خارج از بازه‌های زمانی پیش‌بینی شده نیز، یک امر مرسوم در شرکت‌ها به شمار می‌رود.
مفهوم سال یا دوره مالی در بازار بورس و اهمیت آن
قانون تمام شرکت‌هایی را که در بازار بورس تهران پذیرفته شده‌اند، موظف کرده است که یک دوره مالی معین را برای خود برگزینند. از نظر قانونی هیچ محدودیتی برای انتخاب بازه زمانی مناسب برای تعیین ابتدا و پایان سال مالی برای شرکت‌ها وجود ندارد. در همین راستا، عمده شرکت‌ها، ابتدای فروردین تا پایان اسفند ماه هر سال، ابتدای مهر تا انتهای شهریور ماه یا ابتدای دی ماه تا انتهای آذر ماه را به‌عنوان دوره مالی انتخاب می‌کنند.
هر شرکت نیز قانونا موظف است که در طول یک سال چهار گزارش میان دوره‌ای در بازه‌های زمانی سه ماهه منتشر کند. در انتهای سال نیز باید یک گزارش عملکرد مالی جامع، از طریق سامانه کدال در اختیار فعالان بازار بورس قرار گیرد. این گزارش‌ها توسط کارشناسان سازمان بورس مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. در نهایت سهامداران می‌توانند با مشاهده این گزارش‌ها تصمیم خود را در زمینه خرید و فروش سهم شرکت‌ها نهایی کنند.
کلام پایانی
دوره مالی یکی از ابتدایی‌ترین مفاهیمی است که باید در هر شرکت و سازمانی مورد توجه قرار بگیرد. در همین راستا بستن سال مالی، یکی از ارکان مالی بسیار مهم در هر شرکت به شمار می‌رود. برای تهیه گزارش‌های مالی مناسب در شرکت‌ها باید توجه داشت که این کار توسط افراد متخصص انجام شود. مالی‌چی به‌عنوان بزرگ‌ترین مجموعه ارائه‌دهنده خدمات مالی در سطح کشور، آماده است، تا خدمات و مشاوره لازم را در زمینه تهیه و تنظیم گزارش‌های مالی در اختیار شرکت‌ها قرار دهد. برای این منظور می‌توانید از طریق اپلیکیشن مالی‌چی یا شماره تلفن 1408 استفاده کنید.
نویسنده: تحریریه مالی‌چی
دیدگاه کاربران:
لطفا برای ثبت دیدگاه وارد حساب کاربری خود شوید و یا ثبت نام کنید.